فولاد خشکه هوایی یا در واقع تندبر (high speed steel) که معروف به HSS نیز هستند جزء فولاد های ابزار دسته بندی می شوند که انواع مختلفی دارند که از انواع آن می توان به ۱٫۳۲۵۵ – ۱٫۳۲۶۵ – ۱٫۳۲۰۷ – ۱٫۳۳۴۳ و … که از ویژگی های آن به درصد های بالای عناصرV – W – MO – Cr – C- CO   ذکر کرد که باعث بالا رفتن مقاومت به سایش و برش می گردد از این رو در ابزار های برشی از جمله تیغه یا مته های سوراخ کاری بسیار کاربرد دارند. این دسته از فولاد های عناصر کربن و تنگستن و کروم بسیار بالا دارند ولی عنصر کبالت در بعضی از گرید ها از جمله ۱٫۳۲۵۵ وجود دارد و در بعضی از گرید ها نیز وجود ندارد.

برندگی مهمترین ویژگی فولادهای تندبر یا خشکه هوایی است و برجسته ترین ویژگی فولاد های تندبر، دلیل نام گذاری این نوع فولاد است. فولادهای خشکه هوایی (تندبر ) اصولاً برای برش «رنده‌های تراش» به کار می‌روند و علاوه بر کربن، ممکن است شامل عناصر دیگری نیز باشند از قبیل تنگستن، مولیبدن، کروم، وانادیوم و کبالت باشند. در کلیه استانداردهای فولاد تندبر، علاوه بر عناصر مشترک در فولادها، عناصری نظیر کبالت، کروم، مولیبدن، وانادیوم و تنگستن نقش فوق العاده خود را در ساختار فولاد ایفا کرده و فولادهای تندبر با خواص برندگی و تراش دهی پدید آمده اند.در فولاد خشکه هوایی از کربن برای حفظ سختی در درجه حرارت بالااستفاده می شودو از وانادیم برای افزایش استحکام و مقاومت به سایش آهن وهمچنین از کروم نیز به عنوان عامل بهبود چقرمگی (Toughness)  و مقاومت در مقابل سایش.از فولاد تندبر برای تراش، فرزکاری و برش کاری بر روی اجسام سخت استفاده می شود. فولاد های تندبر با  دارا بودن سختی (به طور میانگین) ۶۰ تا ۷۰ راکول در گروه سخت ترین فولاد های آلیاژی جای گرفته اند.

نوع اول:
برای ساخت تیغچه – فرز – برقو – حدیده – قلاویز – ماتریس – قلم تراش و غیره مخصوص کار روی آهن – فولاد – چدن های مختلف و مواد سخت دیگر ٬ مقاوم در مقابل ضربه و اصطکاک بدون مواد خنک کننده هم خوب است.

جدول استانداردها و نام های بین المللی

HRC

عملیــــات حرارتـــــــی

آنالـــیـــــــــــــــز

استاندارد آلمان

سختی به راکول

درجه حرارت برگشت

محیط خنک کردن

آبکاری

تابانیدن

آهنگری

C

Si

Mn

Cr

Mo

Ni

V

W

DiN

W.Nr

۶۴-۶۶

دو مرتبه در ۵۵۰-۵۸۰ درجه برگشت داده و در هوا خنک شود

روغن یا هوای فشرده حمام نمک ۵۰۰-۵۵۰C

۱۲۴۰-۱۲۸۰

۷۷۰-۸۴۰

۱۱۵۰-۹۰۰

۰٫۸

۴٫۳

۰٫۷

۱٫۵ Co:4.8

۱۸٫۰

S18-1-2-5 (E18Co5)

۳۲۵۵

روسیه Gost	ایتالیا UNi	انگلیس B.S	امریکا AISI	آساب سوئد	پلدی چک و CSN	تایسن آلمان (TEW)	روشلینگ آلمان (زاراشتال)	بـهـلــــــــر
								نام قدیم	نام جدید
RI8K5F2	X78WCO ۱۸۰۵KU	~BT4	~T4		MAX SPECIAL55 CSN:19855	KOBALT2	GIGANT77	SUPER RAPID EXTRA500	S305

نوع دوم:
موارد استفاده این فولاد تندبر مانند استاندارد بالا ۳۲۵۵ می باشد.

HRC

عملیــــات حرارتـــــــی

آنالـــیـــــــــــــــز

استاندارد  آلمان

سختی به راکول

درجه حرارت برگشت

محیط خنک کردن

آبکاری

تابانیدن

آهنگری

C

Si

Mn

Cr

Mo

Ni

V

W

DiN

W.Nr

۶۴-۶۶

دو مرتبه در ۵۴۰-۵۷۰ درجه برگشت داده و در هوا خنک شود

روغن یا هوای فشرده حمام نمک ۵۰۰-۵۵۰C

۱۱۹۰-۱۲۳۰

۷۷۰-۸۴۰

۱۱۰۰-۹۰۰

۰۸۹

۴٫۳

۵٫۰

۱٫۹

۶٫۴

S 6-5-2 (DMo5)

۳۳۴۳

روسیه Gost	ایتالیا UNi	انگلیس B.S	مریکا AISI	آساب سوئد	پلدی چک و CSN	تایسن آلمان  (TEW)	روشلینگ آلمان (زاراشتال)	بـهـلــــــــر
								نام قدیم	نام جدید
~R6M3	X82WMO 0605KU X82WMO V65	BM2	M2	HSP41	MAX SPECIAL M05 CSN:19830	MO 20	GIGANT M5	SUPER RAPID EXTRAMO	S600

انواع فولاد تندبر (خشکه هوایی)

فولاد ۱٫۳۳۴۳ (S600)

فولادهای تندبر یا HSS  (خشکه هوایی) مخفف High-Speed Steels ، جزو موادی هستند که در ساخت ابزارهای برشی کاربرد دارند. این ابزارها در ماشینهای برشی مثل فرز و تراش استفاده میشوند. عمده ترین استفاده از فولاد های تندبر ، فولادهایی است که شامل %۱۸تنگستن ، ۴% کروم و ۱ % وانادیوم است.فولادهای تندبر، که شامل  ۱۸ درصد تنگستن یا مولیبدن که به منظور افزایش سختی حرارتی ابزار استفاده میشوند و همچنین ۴ درصد کروم که برای افزایش استحکام ابزار در برابر تغییر طول استفاده میشود.همچنین ۱ درصد وانادیوم که به منظور افزایش مقاومت ابزار در برابر خوردگی استفاده میشود.فولادهای تندبر تنگستن مولیبدنی با چقرمگی و خواص برشی عالی برای پهنای وسیعی از صنایع کاربرد دارد. فولاد S600  بوهلر تحت گرید مخصوصی به نام ISORAPID  تولید شده و برای استفاده برای انواع ابزار کار قابل دسترس می باشد.

کاربردهای فولاد  S600در صنایع مختلف :

1. ابزارهای خان کشی

2. مته مارپیچ

3. تیغه های فرز

4. تیغه های اره های دوار

• دمای فرجینگ ( Forging) :900-1100

• دمای آنیلینگ ( Annealing) : 770-840

• دمای سختی پذیری( Hardening) : 1190-1230

• محیط خنک کردن (Quench) : روغن- حمام نمک – هوا

• دمای برگشت ( Tempering) : 540-570

• دماها برحسب سانتی گراد می باشد.   

 
فولاد ۱٫۳۳۵۵  (S200)

در فولاد S200  با توجه به درصد تنگستن میتوان به نقش مهمی که این عنصر در کاربردهای این فولاد نقش دارد اشاره کرد. تنگستن کاربرد زیادی در تولید فولادهای ابزار دارد و اخیرا در تولید فولادهای آلیاژی مقاوم در برابر حرارت نیز استفاده می شود. سختی پذیری را بالا می برد و کاربیدهای مقاوم در برابر سایش ایجاد می کند . و مهمتر از اینکه از افت سختی در دماهای بالا که امری رایج در نوک ابزار است جلوگیری میکند.

کاربردهای اصلی : 

1. ابزارهای خان کشی

2. مته مارپیچ

3. تیغه های فرز

4. تیغه های اره های دوار

• دمای آنیلینگ ( Annealing) : 770-840

• دمای سختی پذیری( Hardening) : 1240-1280

• محیط خنک کردن (Quench) : روغن- حمام نمک – هوا

• دمای برگشت ( Tempering) : 540-570

• دماها برحسب سانتی گراد می باشد.   

فولاد ۱٫۳۲۴۳ (S705)

وجود عنصر کبالت در فولاد S705 باعث موجب استحکام مکانیکی فولاد در برابر دمای بالا می شود. و در دمای بالا مانع رشد دانه های کریستالی میشود. که باعث افزایش مقاومت برگشت و استحکام گرم می شود.

کاربردهای اصلی :

1. ابزارهای خان کشی

2. مته مارپیچ

3. تیغه های فرز

4. تیغه های اره های دوار

• دمای فرجینگ ( Forging) :900-1100

• دمای آنیلینگ ( Annealing) : 770-840

• دمای سختی پذیری( Hardening) : 1190-1230

• محیط خنک کردن (Quench) : روغن- حمام نمک – هوا

• دمای برگشت ( Tempering) : 540-570

• دماها برحسب سانتی گراد می باشد.   

انواع دیگر از فولاد خشکه هوایی :

• فولاد ۱٫۳۲۰۷ (S700)

• فولاد ۱٫۳۲۵۵ (S305)

• فولاد ۱٫۳۲۴۳ (S705)

قیمت فولاد خشکه هوایی (فولاد تندبر)

فولاد خشکه هوایی بخاطر دارا بودن درصد زیادی از عنصر کربن و دیگر عناصر خاص، فولاد مقاومی محسوب می شود و از این رو از فولاد خشکه هوایی برای ساخت ابزار برشی از جمله تیغه و مته و…  استفاده می شود. نام دیگر فولاد خشکه هوایی فولاد تندبر می باشد مهم ترین دلیل نام گذاری این فولاد ها به نام فولاد تندبر همان خاصیت و موارد استفاده این نوع فولاد می باشد